28-12-2025 - ‘Eeuwige grafrust’ beloofde de huidige coalitie in 2022. Maar dat bestaat niet, zegt begraafplaatsbeheerder Monique Kiekebosch. In de nieuwe visie op het begraven in Enschede blijft begraven betaalbaar en er is veel mogelijk. Maar niet voor eeuwig.

door: Lilian ten Donkelaar

Er zijn drie gemeentelijke begraafplaatsen in Enschede: de Westerbegraafplaats, de Oosterbegraafplaats en de R.-K. Begraafplaats. Alledrie zijn het prachtige parken en dat moeten ze ook blijven, vindt de gemeente. Er wordt dan ook niet op bezuinigd, dat is vorige week afgesproken.

Daar is Monique Kiekebosch, hoofd begraafplaatsen, heel erg blij mee. Alles blijft zoals het was. „En we kunnen hier heel veel, er is echt veel mogelijk. Zoals bijvoorbeeld een plek uitzoeken.” Dat kan op veel begraafplaatsen niet, vaak wordt gewoon op rij begraven.

Eeuwig, wat is eeuwig?
Wat niet komt is ‘eeuwige grafrust’. De huidige coalitie van BBE, VVD, PvdA en CU beloofde dat te regelen bij hun aantreden in 2022. Een wonderlijke belofte, want zoiets als eeuwige grafrust bestaat wettelijk helemaal niet, zegt Kiekebosch. Om heel praktische redenen, want: wat is dan eeuwig? En hoeveel moet dat kosten?

Toen de begraafplaatsen voor het eerst openden bestond dat nog wel. Ze noemden dat niet ‘eeuwig’, maar voor ‘onbepaalde tijd’.

Graven voor een prikkie
„Toen de gemeentelijke begraafplaats opende in 1898 werden er wel graven voor onbepaalde tijd verkocht. Die liggen er nu al heel lang, meer dan 130 jaar.”

De graven kostten destijds naar huidige maatstaven een prikkie. Dat is een van de redenen om dat niet meer te doen.

De kosten voor onderhoud lopen namelijk oneindig door en zijn niet meer te vergelijken met die van destijds. Die paar guldens die in 1898 zijn betaald voor het ‘eeuwige’ eigendom zijn allang op.

Graf is ‘huurgrond’
Maar ook zou begraven voor eindeloos onbepaalde tijd na een tijdje veel te veel ruimte innemen. Daarom worden graven nu in principe meestal voor twintig jaar ‘verhuurd’. Daarna kun je verlengen met twintig jaar.

Dat verlengen kan zo vaak als je wil, zegt Kiekebosch. „En daar zit dus wel een soort eeuwigheid in.” Maar zover komt het nooit, het gebeurt meestal hooguit een paar keer.

De eerste keer wordt meestal wel verlengd. Twintig jaar is niet zo lang. Als een huurperiode voorbij is, dan krijgt de rechthebbende een brief: wilt u het grafrecht verlengen?

Geen rechthebbenden meer
Soms leeft de rechthebbende nog, hij of zij had alvast gereserveerd en verlengt dus nog een keer.

Vaak is het een partner of kinderen die de brief krijgt. Maar na een jaar of zestig zijn er meestal geen rechthebbenden meer die er nog voor willen betalen, of ze zijn uit beeld verdwenen.

Als er niemand meer is die de grafrechten wil of kan verlengen, dan worden de graven geruimd en opnieuw uitgegeven.

Oude graven mogen blijven
Bij de graven uit het begin van de vorige eeuw zijn er ook geen rechthebbenden meer, maar die worden beslist niet geruimd, zegt Kiekebosch. „Dat zijn vaak heel mooie, bijna monumentale graven die langs de hoofdpaden liggen. Ze zijn heel bepalend voor de sfeer en het karakter van de begraafplaats. Die halen we zeker niet weg.”

In de nieuwe visie op begraafplaatsen, die vorige week werd gepresenteerd, is dat ook een van de belangrijkste boodschappen: de Oosterbegraafplaats, de Westerbegraafplaats en de R.-K. Begraafplaats moeten blijven zoals ze zijn.

Daarom wordt het onderhoud van de begraafplaatsen ondergebracht in een andere visie: die op de parken. Het zijn belangrijke gedenkplekken en ook belangrijke onderdelen van het groen in de stad.

Betaalbaar blijven
Het begraven zelf moet vooral blijven zoals het nu gaat. Omdat de stad tientallen miljoenen moet bezuinigen is beheerder Kiekebosch vooral heel blij dat hier niet op wordt bezuinigd.

Tegelijk moet begraven ook ‘betaalbaar’ blijven. De komende jaren worden met kleine stapjes verbeteringen doorgevoerd als dat kan en de tarieven stijgen alleen met de inflatie mee.

(bron: Tubantia.nl)