Algemene Informatie

Midsland Stryper kerkhof

Foto: M.N. den Harder

Midsland Stryper kerkhof

Foto: M.N. den Harder


Vroeger hebben hier achtereenvolgens vijf verschillende kerken gestaan. Het was de parochiekerk van Stryp. Het eerste kerkje, een houten kapelletje gewijd aan St. Maarten, verscheen omstreeks het jaar 900.
In de 11e eeuw werd de eerste stenen kerk gebouwd, die 2 keer is verlengd. De laatste kerk was een imposant bouwwerk van 41 meter lang, voorzien van een zware toren. Dit gebouw werd in de zestiende eeuw afgebroken, nadat een gedeelte door brand was verwoest. Tot het begin van de 20e eeuw is de heuvel nog in gebruik geweest als begraafplaats. De plattegronden van achtereenvolgende kerken zijn na een restauratie van de heuvel gemarkeerd.

Stoeppalen
Stoeppalen dienden vroeger om de uiterste grens van een, bij een huis behorende stoep aan te geven (de wegen waren nog onverhard). Meestal waren de stoeppalen van versierselen (ornamenten) en in een aantal gevallen van een jaartal voorzien.
Toen het dagelijks leven zich steeds meer van de stoep naar binnenshuis verplaatste, verdween de functie en daarmee de belangstelling. De stoeppaal werd vaak omgebouwd tot grafsteen (grafstenen waren duur). Op het Stryper kerkhof zijn op deze manier verschillende stoeppalen terecht gekomen. Terwijl overal de stoeppalen zijn verdwenen, zijn op Terschelling bij sommige woningen oude stoeppalen weer min of meer in ere hersteld.

De brand van 1666
In ruim honderddertig jaar (1652-1784) hebben zich maar liefst vier Nederlands/Engelse oorlogen afgespeeld. Al die oorlogen handelden om de heerschappij op zee. Zowel de Nederlanders als de Britten waren handelslieden/koopvaarders, die elkaar het licht in de ogen niet gunden. Hierop maakt de Tweede Engelse oorlog waarin de brand van West-Terschelling plaatsvond, geen uitzondering.
De Britse oorlogsvloot vaart in 1666 naar de monding van de Vlie, waar de hoofdmacht opdracht krijgt voor anker te gaan. Een twintigtal schepen vaart het zeegat in. Onder de aanvallende schepen bevinden zich een aantal branders. Met wind en getij mee drijven deze brandende schepen tegen de moeilijk manoevreerbare koopvaarders aan en in korte tijd staan 140 van de 170 aanwezige schepen in brand. Dit gebeurde op 19 augustus 1666.
Daarna werd besloten om West-Terschelling aan te vallen. Er werd elfhonderd man aan land gezet, die opdracht kregen het dorp te brandschatten.

Het Stryper Wyfke
Niet tevreden met de vernietiging van de koopvaardijvloot en de brandschatting van West, zou een compagnie Engelsen verder oostwaards zijn getrokken, om ook de overige dorpen van het eiland te brandschatten. In Baaiduinen gekomen, dat toen overigens nog niet bestond, zien de soldaten het door weersomstandigheden schimmige Stryper kerkhof. Ze vrezen een Hollandse versterking. Toevallig komt er een oud vrouwtje langs, waaraan ze vragen, wat dat in de verte toch is. Zij spreekt de gevleugelde woorden: "Er staan er bij honderden er liggen er bij duizenden", doelend op de grafstenen en de sinds eeuwen daar begravenen. Hiervan schrikken de Engelsen zo, dat ze rechtsomkeert maken. Zo zou het Stryper Wyfke de overige dorpen en buurtschappen van het eiland gered hebben. Het verhaal moet echter naar het land der fabelen worden verwezen.