Hervormde Kerk te Veendam

Kerk Veendam

Aan de linkerkant van de kerk de monumenten voor:

Hen die Vielen 1940 - 1945

Hen die vielen in Nederlands Indië 1946 - 1946

Overzicht

Overzicht

overzicht Sectie A2

Plattegrond begraafplaats Hervormde Kerk

Getekend door Erwin Hofman

Een medewerker aan het werk met het opknappen van een zerk

Kerkorgel in 2021

Het oorspronkelijk orgel is in 1824 gebouwd door J.W. Timpe. In 1847 wordt dit orgel verbeterd en uitgebreid door orgelbouwer Van Oeckelen. In 1925 is het bijzonder slecht gesteld met het orgel. Schmidt-Marlissa stelt, dat het niet meer gerestaureerd kan worden.

Op het rugwerk van het orgel staat een wijzerplaat uit 1782. De klok stond vroeger op de achterste trekbalk (noordkant) en was middels stangen verbonden met het uurwerk in de toren.

Nieuw orgel achter oud front.
In 1927 wordt aan de Duitse fa. Faber & Dienes opdracht gegeven een nieuw rein pneumatisch kerk- en concertorgel te bouwen. De adviezen van Dr. Fried Schmidt Marlissa zijn leidend. Het nieuwe orgel wordt achter het bestaande front van Timpe gebouwd. De meeste pijpen in het Timpe-front, inclusief rugwerk, spreken niet meer. behalve de grote pijpen in de beide pedaaltorens - die wel, zij zijn in het nieuwe orgel opgenomen.
Dr. Fried Schmidt-Marlissa is buitengewoon goed op de hoogte van de orgelbouwliteratuur en de inzichten van toonaangevende organisten en orgelbouwexperts. Hij heeft samen met August Faber van Faber & Dienes een orgel gerealiseerd naar de ideeën van Max Reger, Karl Straube, Otto Dienel en bovenal van Albert Schweitzer. Uniek en monumentwaardig!

Restauratie 1991-1993
In 1988 staat het orgel er (opnieuw) bijzonder slecht voor. Van hogerhand wordt geadviseerd het orgel te ontmantelen. Gelukkig volgt het College van Kerkvoogden dat advies niet op. Nadat de kerkvoogden zich uitvoerig hebben laten informeren door deskundigen en nadat ook verscheidene gerestaureerde orgels zijn bekeken en beluisterd wordt in 1991 besloten de fa. S. de Wit & Zn uit Nieuw Vennep opdracht te geven het orgel te restaureren. De tractuur wordt elektrisch gemaakt en een groot aantal speelhulpen wordt verwijderd. De dispositie wordt aangepast. Deze restauratie pakt goed uit. Het orgel voldoet door de jaren heen uitstekend. Er worden ook concerten op gegeven.

De kansel in 2021

De zeszijdige kansel is voorzien van verfijnd houtsnijwerk. Op het voorpaneel is het kerspelzegel uit 1657 van de kerkelijke gemeente te zien: een arm, die in de wolken reikt, waaromheen een slang is gekronkeld. De slang reikt naar lelie en olijftak. Het wapen van de burgerlijke gemeente Veendam is in 1872 van dit kerspelzegel afgeleid. Alleen gaat de slang bij de gemeente naar beneden in plaats van omhoog: de slang kronkelt richting grond.

De avondmaalstafel is in 1662 door Augustinus Thomas gemaakt en is daarmee een tastbare herinnering aan de begintijd van deze kerk. De kansel en de lessenaar zijn gemaakt tijdens de vergroting van de kerk in 1767. Het bovenste gedeelte van de lessenaar stond oorspronkelijk op het doophek. Het oude en authentieke liturgisch meubilair (avondmaalstafel, twee stoelen, lessenaar en doopvont) is door de kerkenraad in 2020 vervangen door 'modern' materiaal.

De schaal voor het doopvont wordt gemaakt in leerdam.

Doopvont

Kroonluchter

De grote koperen kroonluchter werd in 1785 geschonken door Fennechien Wijndels, weduwe van Hendrik Pieters.

De kleine koperen kronen zijn een geschenk van de gemeenteleden ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan van de kerk in 1962.

Aan hen die vielen

1940 - 1945
1946 - 1949 Nederlands - Indië